شایع ترین مباحث درس جنین شناسی در آزمون علوم پایه پزشکی | ترند آزمون
مبحث بندی سوالات جنین شناسی (هفته سوم تا هشتم)
1. مشتقات لایه‌های زایا (اکتودرم، مزودرم و اندودرم)
این مبحث به بررسی ساختارهای مختلفی می‌پردازد که از سه لایه اصلی جنینی منشا می‌گیرند. 8 سوال از 24 سوال آزمون های کشوری.
2. گاسترولاسیون و وقایع هفته سوم
مهم‌ترین وقایع هفته سوم تکامل، از جمله تشکیل خط اولیه و سه لایه زایا را شامل می‌شود. 6 سوال از 24 سوال آزمون های کشوری.
3. جفت، پرده‌ها و ضمائم جنینی
این بخش به ساختار جفت، پرزهای کوریونی، دسیدوا و محتویات بند ناف می‌پردازد. 5 سوال از 24 سوال آزمون های کشوری.
4. ستیغ عصبی و تکامل سیستم عصبی
مشتقات سلول‌های ستیغ عصبی و تمایز ساختارهای سیستم عصبی از مباحث پرتکرار این درس است. 4 سوال از 24 سوال آزمون های کشوری.
5. گاه‌شمار و ترتیب وقایع تکوینی
دانستن ترتیب زمانی رویدادهای مهم تکوینی مانند تشکیل اعضا و بسته شدن نوروپورها اهمیت دارد. 1 سوال از 24 سوال آزمون های کشوری.
جنین شناسی سر و گردن
1. تکوین دستگاه حلقی (قوس‌ها، بن‌بست‌ها و شکاف‌ها)
7 سوال از 17 سوال آزمون های کشوری.این مبحث شامل مشتقات حاصل از هر قوس و بن‌بست حلقی است که همواره مورد توجه طراحان سوال است.
2. تکوین صورت و کام
4 سوال از 17 سوال آزمون های کشوری.مبحثی مهم با تمرکز بر نحوه تشکیل لب، فیلتروم و ناهنجاری‌های شایع مانند شکاف لب و کام.
3. منشأ دندانی و سلول‌های ستیغ عصبی
2 سوال از 17 سوال آزمون های کشوری.این بخش به منشأ جنینی ساختارهای دندانی مانند عاج و نقش حیاتی سلول‌های نورال کرست می‌پردازد.
4. تکوین جمجمه و سیستم عصبی
2 سوال از 17 سوال آزمون های کشوری.شامل نحوه تشکیل استخوان‌های جمجمه (نوروکرانیوم) و ناهنجاری‌های مربوط به بسته شدن لوله عصبی است.
5. تکوین غدد و ساختارهای حسی
2 سوال از 17 سوال آزمون های کشوری.بررسی منشأ جنینی غده تیروئید و ساختارهای حسی مانند گوش داخلی از پلاکودهای اکتودرمی.
جنین شناسی قلب و عروق
1. تکوین قوس های آئورتی و مشتقات آنها
سرنوشت و مشتقات نهایی هر یک از شش قوس آئورتی، از کلیدی‌ترین و پرتکرارترین مباحث این فصل است.4 سوال از 13 سوال آزمون های کشوری.
2. تکوین سینوس وریدی و ساختارهای مرتبط
شناخت منشأ سینوس کرونری از شاخ چپ سینوس وریدی و سرنوشت سایر وریدهای اصلی بسیار مهم است.3 سوال از 13 سوال آزمون های کشوری.
3. تشکیل دیواره ها (سپتوم ها) و ناهنجاری های تکاملی
نحوه تشکیل سپتوم آئورتیکوپولموناری و ناهنجاری‌های ناشی از تکامل ناقص آن، همواره مورد توجه طراحان سوال بوده است.3 سوال از 13 سوال آزمون های کشوری.
4. مفاهیم پایه ای و تکوین سایر ساختارها
این مباحث شامل مفاهیم اساسی مانند واسکولوژنز، گردش خون جنینی و منشأ لایه‌های سروزی حفره پریکارد است.3 سوال از 13 سوال آزمون های کشوری.
تکوین دستگاه عصبی مرکزی
1. تمایز لوله عصبی و ستون‌های عملکردی
5 سوال از 12 سوال آزمون های کشوری. شناخت صفحات بالی (حسی) و قاعده‌ای (حرکتی) و ستون‌های مشتق از آنها پرتکرارترین مبحث است.
2. تکوین بخش‌های مختلف مغز
4 سوال از 12 سوال آزمون های کشوری. منشأ ساختارهای مهمی چون مخچه، پل مغزی و غده هیپوفیز از مباحث کلیدی این فصل است.
3. مشتقات لایه‌های زاینده و ستیغ عصبی
2 سوال از 12 سوال آزمون های کشوری. دانستن منشأ سلول‌های پشتیبان دستگاه عصبی مانند میکروگلیا و سلول‌های شوان همواره مورد توجه است.
4. ناهنجاری‌های تکاملی دستگاه عصبی
1 سوال از 12 سوال آزمون های کشوری. نقص در بسته شدن لوله عصبی و پیامدهای بالینی آن مانند آنانسفالی از مباحث مهم است.
نخستین هفته تکامل جنینی
1. لقاح و واکنش‌های پس از آن
مبحث لقاح و تغییرات تخمک پس از ورود اسپرم، پرتکرارترین موضوع در آزمون‌های اخیر بوده است. این بخش شامل رویدادهایی چون واکنش کورتیکال و ناحیه‌ای (Zona reaction) و تعیین جنسیت در لحظه لقاح است. 4 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. آیدی سوالات:
2. فرآیندهای پیش از لقاح (تخمک‌گذاری و ظرفیت‌یابی اسپرم)
رویدادهای کلیدی که سلول‌های جنسی را برای لقاح آماده می‌کنند، مانند تخمک‌گذاری تحت تاثیر هورمون‌ها و فرآیند ظرفیت‌یابی اسپرم در دستگاه تناسلی زنانه، همواره مورد توجه طراحان سوال است. 2 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. آیدی سوالات:
3. تسهیم و تشکیل بلاستوسیست
مراحل اولیه تقسیم سلولی (Cleavage) پس از لقاح و تشکیل ساختار مورولا و سپس بلاستوسیست، از مباحث پایه‌ای و مهم هفته اول تکامل محسوب می‌شود. 1 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. آیدی سوالات:
4. لانه‌گزینی (Implantation)
زمان‌بندی دقیق و فرآیند نفوذ بلاستوسیست به دیواره رحم یا همان لانه‌گزینی، نقطه پایانی رویدادهای هفته اول و یک مرحله حیاتی برای ادامه بارداری است. 1 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. آیدی سوالات:
گامتوژنز
1. اسپرماتوژنز
این مبحث به بررسی مراحل تکوین اسپرم، سلول‌های دخیل در آن و تمایز نهایی اسپرماتیدها می‌پردازد. 3 سوال از 7 سوال آزمون های کشوری.
2. اووژنز و چرخه تخمدانی
روند تکامل تخمک، تغییرات هورمونی مؤثر مانند موج LH و وقایع مرتبط با تخمک‌گذاری بسیار مهم هستند. 2 سوال از 7 سوال آزمون های کشوری.
3. مفاهیم پایه و لقاح
شناخت منشا سلول‌های زایا و ساختارهای دخیل در فرآیند حیاتی لقاح مانند زونا پلوسیدا کلیدی است. 2 سوال از 7 سوال آزمون های کشوری.
تکوین دستگاه اوروژنیتال
1. مشتقات مجرای مزونفریک (ولفین)
3 سوال از 6 سوال آزمون های کشوری. تسلط بر ساختارهایی که از مجرای ولف در جنس مذکر ایجاد می‌شوند، یکی از شایع‌ترین مباحث جنین‌شناسی است.
2. تکوین کلیه دائمی (متانفروز) و سیستم جمع‌کننده
2 سوال از 6 سوال آزمون های کشوری. شناخت منشا دوگانه کلیه دائمی، یعنی سیستم جمع‌کننده و سیستم دفعی، برای پاسخگویی به سوالات ضروری است.
3. منشا کلی دستگاه ادراری-تناسلی از مزودرم بینابینی
1 سوال از 6 سوال آزمون های کشوری. این مبحث به اصلی‌ترین و پایه‌ای‌ترین منشا رویانی کل دستگاه می‌پردازد که جزو نکات پایه‌ای می‌باشد.
دستگاه گوارش
1. تکوین پیش‌روده و ارگان‌های وابسته (کبد و پانکراس)
شناخت روند تکوین کبد و پانکراس و مرزهای پیش‌روده از مباحث مهم این بخش است. 3 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری.
2. تکوین میان‌روده و چرخش آن
درک چرخش ۲۷۰ درجه قوس روده‌ای و ساختارهای حاصل از آن برای پاسخگویی به سوالات ضروریست. 2 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری.
3. منشا لایه‌های جنینی لوله گوارش
سوالات این بخش بر تفکیک منشا اندودرمی، مزودرمی و اکتودرمی اجزای مختلف دستگاه گوارش تمرکز دارد. 2 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری.
4. بخش‌بندی لوله گوارش و خونرسانی
ارتباط بین بخش‌های سه‌گانه لوله گوارش اولیه (foregut, midgut, hindgut) و شریان‌های اصلی آنها پرتکرار است. 1 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری.
صفحه زایای دو لایه‌ای (هفته دوم تکامل)
1. تمایز تروفوبلاست و تشکیل حفرات رویانی
رویدادهای کلیدی هفته دوم شامل تمایز تروفوبلاست و پیدایش حفره آمنیون است که اساس تکوین آینده را می‌سازد و از شایع ترین مباحث درس جنین شناسی در آزمون علوم پایه پزشکی است. 3 سوال از 6 سوال آزمون های کشوری به این موضوع اختصاص داشته است.
2. کیسه زرده و ساختارهای مرتبط با آن
کیسه زرده، منشأ سلول‌های زایای بدوی و اولین محل خون‌سازی، همواره مورد توجه طراحان سوال در آزمون‌های علوم پایه بوده است. 2 سوال از 6 سوال آزمون های کشوری این بخش را پوشش داده‌اند.
3. ناهنجاری های تکاملی و دوقلویی
درک زمان جدایش دوقلوهای تک‌تخمی و ناهنجاری‌های ناشی از آن، از نکات بالینی مهم این فصل برای داوطلبان آزمون علوم پایه است. 1 سوال از 6 سوال آزمون های کشوری به این موضوع پرداخته است.