آزمون علوم پایه پزشکی و دندان پزشکی : همه چیزی که لازم است بدانید

معرفی آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی

آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی اولین آزمون جامع و سراسری برای دانشجویان این دو رشته به شمار می‌آید که پیش از ورود به مقاطع بالاتر، یعنی دوران علوم بالینی، برگزار می‌شود. هدف اصلی این آزمون، سنجش میزان تسلط دانشجویان بر مفاهیم پایه و مبانی علوم پزشکی و دندانپزشکی است. قبولی در این آزمون، شرط لازم برای ادامه تحصیل و ورود به مراحل بعدی مانند فیزیوپاتولوژی (در پزشکی) یا کارآموزی (در دندانپزشکی) محسوب می‌شود.

در این مطلب و ویدئوی زیر به طور کامل به جزئیات ویژگی های آزمون علوم پایه پزشکی و دندان پزشکی پرداخته ایم:

دوره تحصیل در رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی به طور کلی از دو مرحله اصلی تشکیل شده است:
۱. علوم پایه
۲. بالین

در دوره علوم پایه، دانشجویان با مفاهیم اصولی و مبانی اولیه رشته خود آشنا می‌شوند و پایه علمی لازم برای فراگیری دروس بالینی را به دست می‌آورند. به عبارت دیگر، گذر موفقیت‌آمیز از دوره علوم پایه، به منزله داشتن پایه علمی مناسب برای ادامه مسیر حرفه‌ای در پزشکی یا دندانپزشکی است.

در رشته پزشکی، مرحله بالینی شامل فیزیوپاتولوژی، کارآموزی و کارورزی است؛ اما در رشته دندانپزشکی، مرحله بالینی عمدتاً به دوره کارآموزی محدود می‌شود.

آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی پیش از ورود به مقاطع بالاتر؛ یعنی، دوران علوم بالینی، برگزار می‌گردد و برخلاف بسیاری از آزمون‌های رقابتی، قبولی در آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی صرفاً مستلزم کسب حد نصاب نمره قبولی است و رقابت اصلی بیشتر میان دانشجویانی است که به دنبال کسب عنوان رتبه‌برتر (۲.۵ درصد برتر) و بهره‌مندی از مزایای آن—مانند استریت‌شدن—هستند. سایر دانشجویان نیز در صورت کسب نمره قبولی، مجاز به ادامه تحصیل خواهند بود.

بودجه‌بندی آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی، شامل تمامی مباحث و سرفصل‌هایی است که طی ۴ تا ۵ ترم نخست دوره علوم پایه تدریس می‌شوند. این دوره در رشته پزشکی بسته به دانشگاه، ممکن است ۴ یا ۵ ترم به طول انجامد، اما در رشته دندانپزشکی، همواره ۴ ترم است.

تا چند سال پیش، آزمون علوم پایه به‌صورت قطبی و توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی برگزار می‌شد، اما در سال‌های اخیر، این آزمون همچون سایر آزمون‌های جامع دانشگاهی، به‌صورت کشوری و با مدیریت مستقیم مرکز سنجش آموزش پزشکی برگزار می‌شود.

در ادامه این مقاله، به جزئیات زمان برگزاری آزمون علوم پایه، منابع امتحانی، نحوه بودجه‌بندی و نکات کلیدی پیرامون قبولی در این آزمون خواهیم پرداخت.

زمان و نحوه برگزاری آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی

آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی هر سال دو بار، معمولاً در هفته اول شهریور و هفته دوم اسفند، به طور همزمان با آزمون پیش‌کارورزی و آزمون جامع داروسازی برگزار می‌شود. این آزمون به صورت هماهنگ کشوری و با نظارت مستقیم مرکز سنجش آموزش پزشکی برگزار می‌گردد. پیش از سال ۱۳۹۹، آزمون علوم پایه به صورت قطبی و توسط دانشگاه‌های مادر هر قطب برگزار می‌شد، اما از شهریور ۱۳۹۹ به بعد، طراحی و برگزاری آزمون به شکل متمرکز و کشوری درآمده است.

در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی، دوره علوم پایه پزشکی معمولاً طی پنج ترم برنامه‌ریزی می‌شود و دانشجویان ورودی مهرماه، اسفندماه، بهمن‌ماه و شهریورماه بر اساس زمان اتمام واحدهای درسی خود، در یکی از آزمون‌های شهریور یا اسفند شرکت می‌کنند. در رشته دندانپزشکی و همچنین برای دانشجویان پزشکی که دوره علوم پایه را در چهار ترم به پایان می‌رسانند، زمان شرکت در آزمون ممکن است متفاوت باشد و بسته به زمان اتمام ترم‌ها، شرکت در آزمون به تناسب شرایط آموزشی دانشگاه انجام می‌شود.

علاوه بر این دو نوبت اصلی، در برخی سال‌ها امکان برگزاری آزمون میان‌دوره در ماه‌های اردیبهشت یا خرداد و آبان یا آذر نیز وجود داشته است. با این حال، برگزاری آزمون‌های میان‌دوره منوط به تصمیم معاونت آموزشی وزارت بهداشت و به حد نصاب رسیدن تعداد داوطلبان است به عنوان مثال در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ هیچ آزمون میان‌دوره‌ای برگزار نشده است. در حال حاضر، سیاست وزارت بهداشت بر عدم برگزاری آزمون‌های میان‌دوره در حوزه علوم پایه است.

نکته حائز اهمیت برای داوطلبان این است که در آزمون‌های میان‌دوره، اسامی نفرات برتر (۲.۵ درصد برتر) اعلام نمی‌شود و مزایای مربوط به رتبه برتر شدن صرفاً در آزمون‌های اصلی شهریور و اسفند لحاظ می‌گردد. بنابراین دانشجویانی که به دنبال کسب امتیاز رتبه برتر آزمون علوم پایه هستند، باید در یکی از این دو نوبت شرکت نمایند.

مدوفست، بانک رایگان سوالات آزمون های پزشکی و دندان پزشکی

• طبقه بندی مبحثی هوشمند
• تحلیل شخصی سازی شده
• آزمون ساز هوشمند
• سریع و در دسترس

شروع

شرایط شرکت در آزمون علوم پایه پزشکی و دندان پزشکی

برای شرکت در آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی، دانشجویان باید شرایط خاصی را بر اساس آخرین آیین‌نامه‌های وزارت بهداشت رعایت کنند. مهم‌ترین شرط، اتمام موفقیت‌آمیز دوره علوم پایه است، اما الزامات دیگری نیز وجود دارد که توجه به آن‌ها برای ثبت‌نام در آزمون ضروری است.

شرایط عمومی و اختصاصی آزمون علوم پایه

1. گذراندن واحدهای درسی مصوب:
   دانشجویان رشته پزشکی بر اساس برنامه آموزشی جدید، باید حداقل ۵/۴۶ واحد از دروس تخصصی علوم پایه و دست‌کم ۸ واحد از دروس عمومی را با موفقیت (کسب نمره قبولی) پشت سر گذاشته باشند. این شرط برای دانشجویان دندانپزشکی نیز مطابق روال سابق همچنان برقرار است.

2. کسب معدل کل حداقل ۱۲:
   میانگین نمرات دروس تخصصی علوم پایه و دروس عمومی باید حداقل ۱۲ باشد تا دانشجو مجاز به شرکت در آزمون علوم پایه پزشکی یا دندانپزشکی شود. لازم به ذکر است که درس‌های شناور بین علوم پایه و مراحل بالینی (مانند فیزیک پزشکی، ژنتیک، تغذیه، بیوشیمی بالینی و فیزیولوژی ورزشی) در محاسبه معدل کل علوم پایه لحاظ نمی‌شوند.
3. شرایط مشروط (معرفی به استاد):
   چنانچه دانشجو در یکی از دروس تخصصی تئوری نمره قبولی کسب نکرده باشد، می‌تواند با استفاده از تبصره «معرفی به استاد» به صورت مشروط در آزمون علوم پایه شرکت کند. توجه داشته باشید که این تبصره برای دروس عملی قابل اعمال نیست و واحدهای عملی باید حتماً پیش از آزمون با موفقیت گذرانده شوند.

نکته مهم: با توجه به تغییرات برنامه آموزشی در سال‌های اخیر، شرایط شرکت در آزمون علوم پایه برای دانشجویان پزشکی تا حدی ساده‌تر شده است، اما در مورد دانشجویان دندانپزشکی، ساختار و الزامات تقریباً بدون تغییر باقی مانده است.

ویژگی‌های آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی

آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی یکی از مهم‌ترین مراحل تحصیلی دانشجویان این دو رشته به شمار می‌رود. این آزمون به صورت کشوری برگزار شده و شامل ۲۰۰ سؤال چهارگزینه‌ای بدون نمره منفی است. در این آزمون، همه سؤالات از ضریب یکسان برخوردار هستند و ملاک رتبه‌بندی دانشجویان، مجموع پاسخ‌های صحیح به سؤالات تمامی دروس خواهد بود. بنابراین، هیچ درسی از لحاظ تأثیرگذاری بر نتیجه نهایی نسبت به سایر دروس برتری ندارد و تسلط جامع بر همه مباحث اهمیت بالایی دارد.

مطابق آخرین تغییرات تا زمستان ۱۴۰۳، مواد امتحانی آزمون جامع علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی شامل دروس زیر است:

• علوم تشریح (آناتومی، بافت‌شناسی، جنین‌شناسی)
• فیزیولوژی
• بیوشیمی پزشکی
• باکتری‌شناسی پزشکی
• انگل‌شناسی
• حشره‌شناسی
• قارچ‌شناسی پزشکی
• ویروس‌شناسی پزشکی
• اصول خدمات سلامت
• اصول اپیدمیولوژی
• ایمنی‌شناسی (افزوده شده از اسفند ۱۴۰۲)
• زبان تخصصی پزشکی
• اندیشه اسلامی و انقلاب اسلامی ایران

لازم به ذکر است که میزان سختی آزمون علوم پایه در هر دوره متفاوت است و پیروی از الگوی مشخصی ندارد. در سال‌های اخیر، سطح سوالات در برخی دوره‌ها افزایش یافته و حداقل نمره قبولی کاهش یافته است. به طور مثال، گاهی آزمون اسفند ماه دشوارتر است و در برخی سال‌ها آزمون شهریورماه سطح بالاتری دارد. بنابراین توصیه می‌شود دانشجویان خود را برای مواجهه با هر سطحی از سختی در آزمون آماده کنند و صرفاً بر تجربه ادوار گذشته تکیه نکنند.

نکته مهم برای داوطلبان آزمون علوم پایه این است که از اسفند ۱۴۰۱ به بعد، برخی دروس از منابع آزمون علوم پایه حذف شده‌اند. بر این اساس، دروس پاتولوژی عمومی، فیزیک پزشکی، ژنتیک و تغذیه‌شناسی دیگر جزو منابع آزمون علوم پایه محسوب نمی‌شوند و این مباحث مستقیماً به آزمون پره‌انترنی منتقل شده‌اند. بنابراین دانشجویان باید جدیدترین منابع اعلام‌شده از سوی مرکز سنجش آموزش پزشکی را مبنای برنامه‌ریزی مطالعاتی خود قرار دهند.

منابع آزمون علوم پایه دندانپزشکی در بسیاری از موارد با رشته پزشکی تفاوت چندانی ندارد. درس‌های آسيب‌شناسی، ایمنی‌شناسی، روانشناسی، ژنتیک، فیزیک پزشکی، آناتومی دندان، جنین‌‌شناسی فک و دهان و دندان، بافت‌شناسی فک و دهان، و سلامت دهان و جامعه دروس اختصاصی رشته دندانپزشکی هستند. همچنین درس حشره‌شناسی پزشکی، اپیدمیولوژي، خدمات سلامت و زبان انگلیسی صرفاً مربوط به رشته پزشکی هستند و دانشجویان دندانپزشکی نیازی به مطالعه این دروس ندارند.

راهکار برای موفقیت بیشتر: استفاده از منابع آموزشی هوشمند

با توجه به گستردگی مباحث و ضرورت آمادگی کامل برای آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی، استفاده از منابع و محصولات آموزشی معتبر و به‌روز اهمیت ویژه‌ای دارد. در این راستا، مجموعه مدوفست با ارائه بانک تست‌های کشوری، آزمون‌ساز هوشمند، مایندمپ های خلاصه، امکان یادداشت‌گذاری شخصی، ابزارهای هایلایت و گزارش‌های عملکرد پیشرفته، می‌تواند مسیر مطالعه و آمادگی شما را هدفمند و مؤثر کند. همچنین با به‌روزرسانی مستمر محتوای آموزشی و پشتیبانی تخصصی، مدوفست یکی از بهترین گزینه‌ها برای دانشجویانی است که به دنبال موفقیت در آزمون علوم پایه هستند.
برای موفقیت در آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی، تسلط بر تمام مباحث ذکرشده و آگاهی از آخرین تغییرات منابع، اهمیت بسیار بالایی دارد. منابع و بانک سؤالات به‌روز و ابزارهای هوشمند آموزشی مانند مدوفست می‌توانند به دانشجویان کمک کنند تا با اطمینان و آمادگی کامل در این آزمون شرکت کنند.

تعداد سوالات آزمون علوم پایه پزشکی + بودجه بندی

با توجه به آزمون‌های برگزار شده علوم پایه تا این لحظه تعداد سوالاتی از هر درس مطرح خواهد شد، در جدول زیر اشاره شده است:

تعداد سوالات آزمون علوم پایه دندان پزشکی + بودجه بندی

آزمون جامع علوم پایۀ دندانپزشکی نیز شامل دروس و تعداد سوالات به شرح زیر است:

بیس نمره قبولی آزمون علوم پایه پزشکی و دندان پزشکی

حداکثر نمرۀ این آزمون 200 نمره است و حد نصاب قبولی در دوره‌های مختلف برگزاری متفاوت بوده است که با توجه به سطح سختی آزمون تعیین می‌شده است. در جدول زیر حد نصاب قبولی در چند دورۀ اخیر این آزمون‌ها را به مقایسه گذاشته‌ایم؛ توجه داشته باشید که از دوره اسفند 1402 معدل به صورت مثبت روی بیس اثر دارد:

همچنین بیس قبولی آخرین دوره آزمون برگزار شده؛ یعنی، اسفند ۱۴۰۳ برای هر دو رشته پزشکی و دندان‌پزشکی 86 اعلام شد.

منابع آزمون علوم پایه پزشکی و دندان پزشکی

در این بخش می توانید فایل پی دی اف منابع اعلامی وزارت بهداشت برای آزمون علوم پایه پزشکی و دندان پزشکی  را دریافت کنید:

دریافت منابع آزمون علوم پایه پزشکی و دندان پزشکی

دانلود سوالات آزمون علوم پایه پزشکی و دندان پزشکی

در بانک سوال آزمون های پره اینترنی مدوفست به صورت رایگان به بانک سوالات آزمون علوم پایه پزشکی و دندان پزشکی دسترسی دارید. در این بانک سوال هوشمند طبقه بندی برحسب سال، مبحث و ریزمبحث آزمون علوم پایه انجام شده و با دسترسی آسان می توانید از این بانک سوال استفاده کنید. همچنین قابلیت هایی مثل گزارش عملکرد خود در تست، سطح دشواری سوال و گزارش ساعت مطالعه شما نیز به صورت رایگان فراهم شده است. برای ورود به بانک سوال می توانید اینجا کلیک کنید.

جمع بندی فوری آزمون علوم پایه

تصویر زیر یک نمونه از مایندمپ های جمع بندی فوری مدوفست برای آزمون علوم پایه می باشد:

برای مشاهده تمام مایندمپ های جمع بندی علوم پایه مدوفست اینجا کلیک کنید