شایع ترین مباحث درس اپیدمیولوژی در آزمون علوم پایه پزشکی | ترند آزمون

انواع مطالعات اپیدمیولوژیک

1. مطالعات مقطعی (Cross-Sectional)

6 سوال از 27 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این نوع مطالعه برای تعیین شیوع یک بیماری یا عامل خطر در یک مقطع زمانی خاص کاربرد دارد و تصویری فوری از وضعیت جامعه ارائه می‌دهد.

2. مطالعات مورد-شاهدی (Case-Control)

6 سوال از 27 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این مطالعات با مقایسه گروه بیمار (مورد) و سالم (شاهد)، به دنبال کشف ارتباط بین مواجهات گذشته و بیماری فعلی هستند و برای بیماری‌های نادر مناسب‌اند.

3. مطالعات هم‌گروهی (Cohort)

5 سوال از 27 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. در این طراحی، افراد بر اساس مواجهه با یک عامل خطر دسته‌بندی و در طول زمان برای بررسی بروز پیامد پیگیری می‌شوند.

4. مطالعات اکولوژیک (Ecological)

5 سوال از 27 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این نوع مطالعه ارتباط بین مواجهه و بیماری را در سطح جمعیت‌ها (مانند کشورها یا استان‌ها) و نه افراد، بررسی می‌کند.

5. مقایسه و تمایز انواع مطالعات

5 سوال از 27 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این سوالات بر درک تفاوت‌های کلیدی، نقاط قوت، ضعف و کاربردهای انواع مطالعات اپیدمیولوژیک تمرکز دارند.

سیر طبیعی و پیدا کردن علل بیماری‌ها

1. مراحل و سطوح پیشگیری از بیماری

1 سوال از 19 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. در این بخش، سوالات به بررسی سطوح مختلف پیشگیری از بیماری‌ها، از جمله پیشگیری نخستین، اولیه، ثانویه و ثالثه می‌پردازند.

2. ایمنی گروهی (Herd Immunity)

5 سوال از 19 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این بخش به تعریف، شرایط لازم برای ایجاد و پیامدهای ایمنی جمعی در کنترل بیماری‌های واگیر می‌پردازد.

3. معیارهای علیت در اپیدمیولوژی (معیارهای هیل)

6 سوال از 19 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. سوالات این بخش به بررسی معیارهای قضاوت در مورد علیتی بودن یک رابطه، مانند قدرت، ویژگی، توالی زمانی و رابطه دوز-پاسخ می‌پردازند.

4. انواع روابط علیتی

2 سوال از 19 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این دسته از سوالات، مدل‌های مختلف رابطه علت و معلولی (لازم و کافی، لازم ولی غیرکافی و...) را پوشش می‌دهند.

5. مراحل سیر طبیعی بیماری (Clinical, Preclinical, Subclinical)

5 سوال از 19 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این بخش بر تفکیک مراحل مختلف بیماری قبل و بعد از بروز علائم بالینی، مانند فاز تحت‌ بالینی، پیش‌ بالینی و نهفته تمرکز دارد.

تعاریف و اصول اپیدمیولوژی

1. مفاهیم طغیان (Outbreak) و همه‌گیری (Epidemic)

3 سوال از 12 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این مبحث به تعریف، تفاوت‌ها و مراحل بررسی طغیان‌ها و اپیدمی‌های بیماری‌ها می‌پردازد.

2. علیت در اپیدمیولوژی

2 سوال از 12 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش شامل معیارهای برادفورد هیل برای قضاوت در مورد وجود رابطه علیتی بین یک مواجهه و پیامد است.

3. انواع مطالعات اپیدمیولوژیک

2 سوال از 12 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. شناخت انواع مطالعات مانند مقطعی، مورد-شاهد و کوهورت برای تفسیر صحیح نتایج تحقیقات ضروری است.

4. اصول و سطوح پیشگیری

2 سوال از 12 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این مبحث به بررسی سطوح مختلف پیشگیری از بیماری‌ها (اول، دوم و سوم) می‌پردازد.

5. ایمنی و شاخص‌های آماری

2 سوال از 12 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. مفاهیمی چون ایمنی جمعی و شاخص خطر نسبی (Relative Risk) در این دسته قرار می‌گیرند.

6. انواع خطا و تغییرپذیری در مشاهدات

1 سوال از 12 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این مبحث به بررسی انواع تغییرپذیری در نتایج حاصل از مشاهدات بالینی یا پاراکلینیکی می‌پردازد.

تست‌های غربالگری 

1. محاسبه و تعریف حساسیت و ویژگی

8 سوال از 17 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این بخش شامل تعاریف پایه‌ای حساسیت و ویژگی و محاسبه آنها بر اساس داده‌های مسئله است.

2. ارزش اخباری مثبت و منفی

5 سوال از 17 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این سوالات بر تعریف و محاسبه ارزش اخباری مثبت و کاربرد بالینی آن، به خصوص در تفسیر نتایج تست برای بیماران، تمرکز دارند.

3. تست‌های متوالی و موازی (همزمان)

4 سوال از 17 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این بخش به بررسی تغییرات حساسیت و ویژگی در صورت استفاده از تست‌های تشخیصی به صورت پشت سر هم (متوالی) یا با هم (موازی) می‌پردازد.

4. محاسبه تعداد افراد با تست مثبت در جامعه

2 سوال از 17 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این سوالات نیازمند محاسبه تعداد کل افراد با نتیجه تست مثبت (شامل مثبت واقعی و مثبت کاذب) بر اساس شیوع بیماری، حساسیت و ویژگی تست هستند.

میزان‌های ابتلا

1. مفاهیم و تعاریف پایه در بروز و شیوع

8 سوال از 18 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این مبحث به درک تفاوت‌های اساسی بین شاخص‌های بروز و شیوع می‌پردازد.

2. محاسبه شاخص‌های بروز و شیوع

5 سوال از 18 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این سوالات توانایی داوطلب در محاسبه بروز تجمعی، چگالی بروز و شیوع دوره‌ای را می‌سنجند.

3. سایر شاخص‌های اپیدمیولوژیک و کاربرد آنها

5 سوال از 18 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش شامل مفاهیمی چون نسبت شانس، میزان حمله، شاخص DALY و خطر منتسب جمعیت است.

برآورد خطر

1. محاسبه و تفسیر خطر نسبی (Relative Risk)

3 سوال از 10 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این شاخص در مطالعات هم‌گروهی برای سنجش قدرت ارتباط بین یک مواجهه و بروز بیماری به کار می‌رود.

2. محاسبه و تفسیر نسبت شانس (Odds Ratio)

5 سوال از 10 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این معیار، شاخص اصلی برای ارزیابی ارتباط در مطالعات مورد-شاهدی و همچنین مقطعی است.

3. مفاهیم پایه و تعاریف شاخص های خطر

2 سوال از 10 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. درک تفاوت و کاربرد شاخص‌هایی مانند خطر مطلق، شانس و خطر نسبی از مفاهیم بنیادی اپیدمیولوژی است.

میزان های مرگ و میر

1. محاسبه و مفاهیم میزان کشندگی (Case Fatality Rate)

5 سوال از 13 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی

این مبحث بر محاسبه نسبت مرگ‌های ناشی از یک بیماری به کل مبتلایان آن بیماری تمرکز دارد.

2. محاسبه و مفاهیم میزان مرگ و میر اختصاصی و تناسبی

5 سوال از 13 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی

این دسته از سوالات به تفاوت و نحوه محاسبه میزان مرگ اختصاصی و مرگ تناسبی می‌پردازند.

3. سایر شاخص‌های مرگ و میر و مفاهیم مرتبط

3 سوال از 13 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی

این بخش شامل مفاهیمی چون میزان مرگ تطبیق‌داده‌شده سنی، امید به زندگی و میزان مرگ نوزادان است.

کارآزمایی بالینی و تصادفی

1. کاربرد و انواع کارآزمایی بالینی

5 سوال از 7 سوال در دوره‌های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این مبحث به بررسی جایگاه و ارجحیت کارآزمایی بالینی برای ارزیابی مداخلات درمانی و پیشگیرانه می‌پردازد.

2. اصول و اهداف تصادفی‌سازی (Randomization)

2 سوال از 7 سوال در دوره‌های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. تصادفی‌سازی به عنوان یکی از اصول بنیادین کارآزمایی‌های بالینی با هدف کاهش تورش انتخاب مطرح می‌شود.