شایع ترین مباحث درس باکتری شناسی در آزمون علوم پایه پزشکی | ترند آزمون
کلیات باکتری شناسی
1. دیواره سلولی و ساختارهای خارجی
7 سوال از 22 سوال آزمون های کشوری. این مبحث شامل تفاوت‌های گرم مثبت و منفی، کپسول، پپتیدوگلیکان و آنتی‌ژن‌های سطحی باکتری‌ها می‌شود.
2. توکسین‌های باکتریایی (اندوتوکسین)
5 سوال از 22 سوال آزمون های کشوری. این مبحث بر ساختار لیپوپلی‌ساکارید (LPS)، لیپید A و عوارض سیستمیک آن متمرکز است.
3. اسپور باکتریایی
4 سوال از 22 سوال آزمون های کشوری. ساختار لایه‌های اسپور مانند کورتکس، پوشش و ترکیبات منحصربه‌فرد آن مورد سوال قرار می‌گیرد.
4. ژنتیک باکتریایی
4 سوال از 22 سوال آزمون های کشوری. مباحث انتقال ژن مانند کونژوگاسیون، لیزوژنی و انواع جهش‌ها در این دسته قرار دارند.
5. اکولوژی و فلور میکروبی
2 سوال از 22 سوال آزمون های کشوری. این بخش به بررسی مفاهیم فلور نرمال، دیسبیوزیس و نقش پروبیوتیک‌ها در سلامت می‌پردازد.
آنتی بیوتیک ها
1. مکانیسم اثر آنتی‌بیوتیک‌ها
15 سوال از 23 سوال آزمون های کشوری. شناخت نحوه عملکرد داروها مانند مهار دیواره سلولی، سنتز پروتئین یا اسید نوکلئیک، کلید موفقیت شماست. [419, 431, 435, 458, 459, 481, 498, 2792, 4247, 4248, 4683, 8179, 8220, 8221, 8226]
2. کاربردهای بالینی و طیف اثر آنتی‌بیوتیک‌ها
6 سوال از 23 سوال آزمون های کشوری. تسلط بر انتخاب داروی مناسب برای باکتری‌های خاص مانند MRSA و بی‌هوازی‌ها، بسیار پرتکرار است. [433, 500, 3822, 8263, 8867, 18309]
3. عوارض جانبی و سمیت دارویی
2 سوال از 23 سوال آزمون های کشوری. آشنایی با عوارض جانبی خطرناک آنتی‌بیوتیک‌ها مانند سمیت کلیوی یا کم‌خونی آپلاستیک، ضروری می‌باشد. [8225, 8908]
استرپتوکوکوس
1. استرپتوکوک پیوژنز (گروه A)، بیماری‌زایی و عوارض پس از عفونت
3 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. سوالات این بخش بر فاکتور بیماری‌زایی پروتئین M و عوارض مهمی چون تب روماتیسمی متمرکز است.
2. استرپتوکوک آگالاکتیه (گروه B) و عفونت‌های پری‌ناتال
3 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. اهمیت این باکتری به عنوان عامل اصلی مننژیت نوزادان و لزوم غربالگری مادران باردار سنجیده می‌شود.
3. استرپتوکوک پنومونیه، علائم بالینی و پیشگیری
2 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. تمرکز طراحان سوال بر تشخیص پنومونی پنوموکوکی از طریق علائم و شناخت گروه‌های هدف واکسیناسیون است.
مایکوباکتریوم
1. تشخیص آزمایشگاهی و تست‌های ایمونولوژیک
5 سوال از 14 سوال آزمون های کشوری. این بخش یکی از شایع ترین مباحث درس باکتری شناسی در آزمون علوم پایه پزشکی است.
2. درمان و رژیم‌های دارویی
4 سوال از 14 سوال آزمون های کشوری. پروتکل‌های درمانی خط اول و دوم سل و جذام همواره مورد توجه طراحان سوال بوده است.
3. مقاومت دارویی (MDR/XDR)
2 سوال از 14 سوال آزمون های کشوری. تعریف و داروهای مرتبط با سویه‌های مقاوم به درمان (MDR و XDR) بسیار پرتکرار است.
4. بیماری‌زایی و انواع بالینی
2 سوال از 14 سوال آزمون های کشوری. شناخت فاکتورهای بیماری‌زایی و تفاوت‌های بالینی انواع جذام از مباحث مهم این فصل است.
5. پیشگیری و واکسن (BCG)
1 سوال از 14 سوال آزمون های کشوری. سوال از واکسن BCG، نوع سویه و کاربرد آن، یک مبحث کلیدی و پرتکرار محسوب می‌شود.
استافیلوکوکوس
۱. توکسین‌ها و بیماری‌های ناشی از آن‌ها
6 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. شناخت انواع توکسین‌ها مانند اکسفولیاتیو، انتروتوکسین و سیتوتوکسین‌ها و بیماری‌های مرتبط با آن‌ها، بسیار حیاتی است.
۲. ویژگی‌های تشخیصی و کلیدهای آزمایشگاهی
1 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. تسلط بر تست‌های کلیدی مانند کاتالاز و کواگولاز برای تشخیص قطعی استافیلوکوکوس اورئوس از سایر باکتری‌ها ضروریست.
۳. آنزیم‌های مؤثر در بیماری‌زایی
1 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. آنزیم‌هایی مانند فیبرینولیزین که به باکتری در تهاجم و گسترش در بدن میزبان کمک می‌کنند، اهمیت دارند.
کلستریدیوم
1. کلستریدیوم دیفیسیل و کولیت ناشی از آنتی‌بیوتیک
5 سوال از 11 سوال آزمون های کشوری. این مبحث به دلیل ارتباط با مصرف آنتی‌بیوتیک و عفونت‌های بیمارستانی، پرتکرارترین بخش است.
2. کلستریدیوم پرفرنژنس و بیماری‌های مرتبط
3 سوال از 11 سوال آزمون های کشوری. شناخت توکسین‌های این باکتری و بیماری‌هایی مانند گانگرن گازی و انتریت نکروزان اهمیت بالایی دارد.
3. کلستریدیوم تتانی و بیماری کزاز
2 سوال از 11 سوال آزمون های کشوری. مکانیسم اثر توکسین تتانواسپاسمین و علائم بالینی مانند Lockjaw از نکات مهم این بخش است.
4. کلستریدیوم بوتولینوم و بوتولیسم
1 سوال از 11 سوال آزمون های کشوری. سوالات این بخش بر مکانیسم فلج شل ناشی از مهار آزادسازی استیل کولین تمرکز دارند.
سودوموناس
1. فاکتورهای بیماری‌زایی (ویرولانس) و توکسین‌ها
درک مکانیسم‌های تهاجمی سودوموناس مانند اگزوتوکسین A و توانایی تشکیل بیوفیلم، همواره مورد توجه طراحان سوال بوده است. 5 سوال از 9 سوال آزمون های کشوری.
2. بیماری‌زایی و عفونت‌های بالینی
این باکتری فرصت‌طلب، عامل عفونت‌های مهمی چون پنومونی در بیماران سیستیک فایبروزیس و عفونت گوش خارجی است. 4 سوال از 9 سوال آزمون های کشوری.
اشرشیا کلی
1. پاتوتایپ‌های اشریشیا کلی و بیماری‌زایی
4 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. شناخت انواع پاتوتایپ‌های E.coli و علائم بالینی ناشی از آن‌ها اهمیت بالایی دارد. [434, 451, 2787, 2788]
2. فاکتورهای بیماری‌زایی و توکسین‌ها
2 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. تمرکز بر توکسین‌های مختلف و مولکول‌های چسبندگی باکتری، از کلیدهای پاسخگویی به این سوالات است. [4659, 4689]
3. ویژگی‌های کلی و ساختاری
1 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. این بخش به ساختار دیواره سلولی و تکنیک‌های رنگ‌آمیزی افتراقی مانند رنگ‌آمیزی گرم می‌پردازد. [423]
4. اپیدمیولوژی و راه‌های انتقال
1 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. آشنایی با نحوه انتقال سویه‌های مختلف اشریشیا کلی، به ویژه از طریق آب و غذا. [8904]
نایسریا
1. واکسن و پیشگیری
3 سوال از 9 سوال آزمون های کشوری. آشنایی با انواع واکسن مننگوکوک و سروگروپ‌های هدف، از شایع ترین مباحث باکتری شناسی در آزمون علوم پایه است.
2. فاکتورهای بیماری‌زایی و ساختار آنتی‌ژنیک
3 سوال از 9 سوال آزمون های کشوری. شناخت ساختارهای کلیدی مانند کپسول، پیلی و پروتئین‌های غشایی در بیماری‌زایی نایسریا اهمیت بالایی دارد.
3. بیماری‌زایی و تظاهرات بالینی
2 سوال از 9 سوال آزمون های کشوری. این مبحث به بررسی بیماری‌های ناشی از نایسریا گونوره و مننژیتیدیس، از جمله سندرم‌های خاص می‌پردازد.
4. ویژگی‌های کلی و اپیدمیولوژی
1 سوال از 9 سوال آزمون های کشوری. درک ویژگی‌های پایه باکتری مانند میزبان اختصاصی، اساس تشخیص و کنترل عفونت‌های نایسریایی است.
ترپونما
1. مراحل بالینی و تظاهرات بیماری سیفلیس
5 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. شناخت مراحل و علائم سیفلیس از جمله شانکر، گوم و کوندیلوماتا لاتا بسیار پرتکرار است.
2. روش‌های تشخیص سرولوژیک سیفلیس
2 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. تسلط بر تست‌های ترپونمایی و غیرترپونمایی مانند RPR و VDRL برای تشخیص ضروری است.
3. گونه‌های ترپونما و بیماری‌های مرتبط
1 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری. آشنایی با زیرگونه‌های ترپونما پالیدوم و بیماری‌هایی مانند بجل (Bejel) اهمیت دارد.
کمپیلوباکتر
1. ویژگی‌های کشت و تشخیص آزمایشگاهی
2 سوال از 4 سوال آزمون های کشوری. شناخت شرایط رشد میکروائروفیلیک و دمای بهینه برای جداسازی کمپیلوباکترها از نمونه‌های بالینی بسیار پرتکرار است. [445, 468]
2. بیماری‌زایی و عوارض بالینی
2 سوال از 4 سوال آزمون های کشوری. این بخش به بررسی بیماری‌های اصلی مانند انتریت، عفونت سیستمیک و عوارض مهمی چون سندرم گیلن باره می‌پردازد. [439, 4641]
لیستریا
1. انتقال و تظاهرات بالینی لیستریوز
لیستریوزیس به ویژه در زنان باردار و افراد با نقص ایمنی اهمیت دارد. شناخت راه‌های انتقال و علائم بیماری، هسته اصلی سوالات این بخش است. 2 سوال از 3 سوال آزمون های کشوری.
2. بیماری‌زایی و فاکتورهای ویرولانس
درک مکانیسم‌های مولکولی که لیستریا برای حمله به سلول‌های میزبان استفاده می‌کند، از مباحث مهم و مورد توجه طراحان سوال است. 1 سوال از 3 سوال آزمون های کشوری.
شوینده ها و ضد عفونی کننده ها
1. گندزداهای سطح پایین و آنتی سپتیک ها (ترکیبات آمونیوم چهارتایی و کلرهگزیدین)
این دسته از مواد مانند بنزالکونیوم کلراید و کلرهگزیدین، با اثر بر غشای سلولی، کاربرد وسیعی به عنوان آنتی سپتیک و ضدعفونی کننده سطوح دارند. 3 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری.
2. گلوتارآلدئید
گلوتارآلدئید به عنوان یک ضدعفونی کننده سطح بالا و استریل کننده سرد (Cold Sterilant) برای ابزارهای حساس به حرارت مانند آندوسکوپ‌ها شناخته می‌شود. 2 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری.
3. هالوژن‌ها (ترکیبات یددار و کلر)
ترکیبات یددار (یدوفورها) و کلر با مکانیسم اکسیداسیون و رسوب پروتئین‌ها، از مهم‌ترین عوامل ضدعفونی کننده و آنتی سپتیک محسوب می‌شوند. 2 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری.
4. روش‌های فیزیکی (اشعه UV)
اشعه ماوراء بنفش (UV) با ایجاد دایمرهای تیمین در DNA، یک روش فیزیکی برای کنترل میکروبی است که قدرت نفوذ محدودی دارد. 1 سوال از 8 سوال آزمون های کشوری.