شایع ترین مباحث درس بیوشیمی در آزمون علوم پایه پزشکی | ترند آزمون
ساختار و متابولیسم لیپیدها
1. متابولیسم لیپوپروتئین‌ها و آپولیپوپروتئین‌ها
14 سوال از 37 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی مطرح شده است. این مبحث به بررسی عملکرد آنزیم‌ها و پروتئین‌های دخیل در حمل و نقل چربی‌ها در خون و بیماری‌های مرتبط می‌پردازد.
2. متابولیسم و بیوسنتز اسیدهای چرب
9 سوال از 37 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی مطرح شده است. این بخش شامل سوالاتی در مورد اسیدهای چرب ضروری، آنزیم‌های کلیدی سنتز و منابع انرژی مورد نیاز برای این فرآیندها است.
3. ساختار و انواع لیپیدها
5 سوال از 37 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی مطرح شده است. شناخت انواع لیپیدها مانند فسفولیپیدها، گانگلیوزیدها و سربروزیدها و تمایز ساختاری آنها برای پاسخ به این سوالات ضروری است.
4. متابولیسم کلسترول و بیماری‌های مرتبط
4 سوال از 37 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی مطرح شده است. این سوالات بر روی آنزیم‌های دخیل در متابولیسم کلسترول، مانند LCAT و ACAT و درمان‌های دارویی مرتبط تمرکز دارند.
5. بیماری‌های ذخیره‌ای لیزوزومی و پراکسی‌زومی
3 سوال از 37 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی مطرح شده است. این دسته به بیماری‌های ناشی از نقص آنزیمی در تجزیه لیپیدها، مانند بیماری گوشه و سندرم زلوگر می‌پردازد.
6. پروستاگلاندین‌ها و ایکوزانوئیدها
2 سوال از 37 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی مطرح شده است. این مبحث به بررسی ساختار و عملکرد مولکول‌های پیام‌رسان مشتق از اسیدهای چرب و مهارکننده‌های سنتز آنها می‌پردازد.
ساختار و عملکرد نوکلئوتیدها و نوکلئیک اسیدها
1. ساختار و انواع نوکلئوتیدها و بازهای آلی
5 سوال از 23 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش به بررسی واحدهای سازنده اسیدهای نوکلئیک، تفاوت‌های نوکلئوزید و نوکلئوتید، و بازهای پورین و پیریمیدین می‌پردازد.
2. متابولیسم پورین‌ها و بیماری‌های مرتبط
6 سوال از 23 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش شامل مسیرهای سنتز و تجزیه پورین‌ها و اختلالات آنزیمی مانند نقرس، سندرم لش-نیهان و نقص ایمنی شدید (SCID) است.
3. ساختار، انواع و عملکرد RNA
2 سوال از 23 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش به بررسی انواع RNA (mRNA, tRNA, rRNA) و ویژگی‌های ساختاری آنها، مانند دم پلی-A و کلاهک 5 پریم می‌پردازد.
4. همانندسازی و ترمیم DNA
5 سوال از 23 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش آنزیم‌های کلیدی همانندسازی (پلیمراز، لیگاز، توپوایزومراز) و مکانیسم‌های ترمیم خطاهای DNA را پوشش می‌دهد.
5. رونویسی و تنظیم بیان ژن
4 سوال از 23 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش به فرآیند رونویسی، نقش فاکتورهای رونویسی، عملکرد RNA پلیمراز و تنظیم اپرون‌ها مانند اپرون لک می‌پردازد.
6. ترجمه و کد ژنتیکی
1 سوال از 23 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش به فرآیند پروتئین‌سازی، کدون‌های شروع و پایان و نقش ریبوزوم در ترجمه کد ژنتیکی می‌پردازد.
ساختار و متابولیسم کربوهیدرات ها
1. گلیکولیز و تنظیم آن
11 سوال از 32 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش شامل مراحل، آنزیم‌ها و مکانیسم‌های تنظیمی مسیر حیاتی گلیکولیز، به ویژه در شرایط مختلف فیزیولوژیک و پاتولوژیک است.
2. بیماری‌های ذخیره گلیکوژن و سایر اختلالات متابولیسم کربوهیدرات
8 سوال از 32 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی مربوط به این مبحث بوده است. این دسته به بررسی بیماری‌های ناشی از نقص آنزیمی در متابولیسم گلیکوژن مانند بیماری‌های فون ژیرکه و پومپه می‌پردازد.
3. مسیر پنتوز فسفات و بیماری‌های مرتبط
5 سوال از 32 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث مهم اختصاص دارد. این قسمت بر تولید NADPH و پیش‌سازهای نوکلئوتیدی و همچنین بیماری فاویسم (نقص G6PD) و کم‌خونی همولیتیک تمرکز دارد.
4. متابولیسم گالاکتوز و فروکتوز
3 سوال از 32 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث پرداخته است. این بخش شامل مسیرهای متابولیک قندهایی غیر از گلوکز و اختلالات بالینی مرتبط با آنها مانند گالاکتوزمی و عدم تحمل فروکتوز است.
5. چرخه کربس و ارتباط آن با متابولیسم کربوهیدرات‌ها
3 سوال از 32 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث کلیدی اختصاص یافته است. این دسته سوالات، ارتباط متقابل مسیرهای متابولیک و نقش واسطه‌های چرخه کربس در بیوسنتز سایر مولکول‌ها را پوشش می‌دهد.
6. ساختار و انواع کربوهیدرات‌ها
2 سوال از 32 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث پایه ای تعلق دارد. این قسمت به بررسی ساختارهای پلی‌ساکاریدی، قندهای احیا کننده و شناسایی انواع گلیکوزیدها مانند سیالیک اسید می‌پردازد.
هورمون ها
1. مکانیسم عمل و پیام‌رسان‌های ثانویه هورمونی
تعداد 8 سوال از 28 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این بخش به بررسی نحوه انتقال پیام هورمون‌ها از طریق مسیرهای مختلف مانند cAMP، cGMP، IP3/DAG و JAK/STAT می‌پردازد.
2. هورمون‌های تیروئید و ارزیابی عملکرد آن
تعداد 4 سوال از 28 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی مربوط به این مبحث بوده است. این دسته شامل سوالات مرتبط با سنتز، عملکرد و روش‌های تشخیصی اختلالات هورمونی غده تیروئید می‌باشد.
3. متابولیسم و اختلالات مرتبط با انسولین و دیابت
تعداد 7 سوال از 28 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی از این مبحث طرح شده است. تمرکز این سوالات بر نقش انسولین در مسیرهای متابولیک، دیابت نوع یک و دو و تشخیص‌های افتراقی است.
4. سنتز و متابولیسم هورمون‌های استروئیدی
تعداد 5 سوال از 28 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث پرداخته‌اند. این بخش به بررسی پیش‌سازها، آنزیم‌های کلیدی مانند آروماتاز و 5-آلفا ردوکتاز و عملکرد هورمون‌های جنسی می‌پردازد.
5. هورمون‌های هیپوفیز، هیپوتالاموس و غده فوق کلیوی
تعداد 4 سوال از 28 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این سوالات عملکرد هورمون‌هایی نظیر گلوکوکورتیکوئیدها، وازوپرسین و هورمون‌های مشتق از POMC را پوشش می‌دهند.
6. بیوسنتز و عملکرد نوروترانسمیترها
تعداد 1 سوال از 28 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این موضوع پرداخته است. این مبحث به بررسی پیش‌سازهای آمینواسیدی و مسیر تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین می‌پردازد.
7. تنظیم متابولیسم در کبد و عضله
تعداد 1 سوال از 28 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی از این مبحث طرح شده است. این بخش بر تأثیر هورمون‌هایی مانند اپی‌نفرین و گلوکاگون بر مسیرهای گلیکوژنولیز و گلیکوژنز تمرکز دارد.
متابولیسم پروتئین و آمینواسیدها
1. اختلالات متابولیسم آمینواسیدها
تعداد 12 سوال از 23 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش به بررسی بیماری‌های ناشی از نقص‌های آنزیمی در مسیرهای کاتابولیسم آمینواسیدها می‌پردازد.
2. ساختار و عملکرد پروتئین‌ها و آمینواسیدها
تعداد 4 سوال از 23 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. شناخت ساختارهای پروتئینی و نقش آمینواسیدهای خاص مانند سیستئین در تشکیل این ساختارها اهمیت دارد.
3. سرنوشت و مسیرهای متابولیکی آمینواسیدها
تعداد 4 سوال از 23 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این مبحث به بررسی پیش‌سازها و متابولیت‌های حاصل از آمینواسیدهای مختلف مانند تریپتوفان و تیروزین می‌پردازد.
4. چرخه اوره و انتقال آمونیاک
تعداد 2 سوال از 23 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش شامل نحوه انتقال آمونیاک در بدن و مراحل چرخه اوره برای دفع آن است.
5. متابولیسم ترکیبات مرتبط
تعداد 1 سوال از 23 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش شامل متابولیسم مولکول‌هایی مانند بیلی‌روبین است که با عملکرد کبد و پروتئین‌ها ارتباط دارند.
آنزیم ها و سرعت واکنش
1. انواع مهارکننده‌های آنزیمی و ویژگی‌های آنها
14 سوال از 26 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به بررسی انواع مهارکننده‌های آنزیمی، از جمله رقابتی، غیررقابتی، نارقابتی و برگشت‌ناپذیر، و تأثیر آنها بر پارامترهای سینتیکی مانند Km و Vmax اختصاص دارد. شناخت این مفاهیم برای درک عملکرد داروها ضروری است.
2. سینتیک آنزیمی و معادله میکائلیس-منتن
4 سوال از 26 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به مبحث سینتیک آنزیمی و تحلیل نمودارهای سرعت واکنش بر اساس غلظت سوبسترا می‌پردازد. درک رابطه بین سرعت اولیه، سرعت ماکزیمم و ثابت میکائلیس در این بخش کلیدی است.
3. آنزیم‌های بالینی و اهمیت تشخیصی آنها
5 سوال از 26 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی بر اهمیت سنجش آنزیم‌های سرمی در تشخیص بیماری‌ها متمرکز است. آنزیم‌هایی مانند CK و LDH برای سکته قلبی و ALT و AST برای آسیب‌های کبدی از مهم‌ترین نشانگرهای بالینی هستند.
4. عملکرد و ساختار آنزیم‌ها و پروتئین‌ها
3 سوال از 26 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به موضوعات کلی‌تر مانند نقش عملکردی آنزیم‌ها، طبقه‌بندی آنها و تفاوت پروتئین‌های ساختاری و عملکردی اختصاص یافته است. این مباحث پایه و اساس بیوشیمی آنزیم‌ها را تشکیل می‌دهند.
شایع ترین مباحث درس بیوشیمی در آزمون علوم پایه پزشکی: ویتامین ها
1. ویتامین‌های گروه B و نقش کوآنزیمی آنها
9 سوال از 16 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی، به نقش ویتامین‌های گروه B به عنوان کوآنزیم در واکنش‌های بیوشیمیایی اختصاص داشته است. شناخت عملکرد این ویتامین‌ها، کلید درک بسیاری از مسیرهای متابولیک بدن است.
2. کمبود بیوتین (ویتامین B7)
3 سوال از 16 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی، به طور مستقیم به کمبود بیوتین، به ویژه در اثر مصرف سفیده تخم مرغ خام، پرداخته‌اند. این مبحث یکی از سناریوهای بالینی کلاسیک در بیوشیمی است.
3. ویتامین K و واکنش‌های کربوکسیلاسیون
2 سوال از 16 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی، بر نقش حیاتی ویتامین K در فرآیندهای پساترجمه‌ای، خصوصاً گاما-کربوکسیلاسیون گلوتامات، تمرکز داشته‌اند. این ویتامین برای انعقاد خون و سلامت استخوان ضروری است.
4. متابولیسم و عملکرد ویتامین‌های محلول در چربی (A, D, E, K)
2 سوال از 16 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی، به بررسی متابولیسم و عملکرد ویتامین‌های محلول در چربی، به ویژه فرم فعال ویتامین D، اختصاص یافته‌اند. درک مسیر فعال‌سازی این ویتامین‌ها اهمیت بالایی دارد.
5. ویتامین C (اسید آسکوربیک) و نقش آن
2 سوال از 16 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی، به نقش ویتامین C در واکنش‌های هیدروکسیلاسیون و متابولیسم اسید فولیک پرداخته‌اند. این ویتامین برای سنتز کلاژن و عملکرد سیستم ایمنی حیاتی است.
6. منابع غذایی و کمبودهای ویتامینی خاص
1 سوال از 16 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی، به کمبود ویتامین B12 در رژیم‌های گیاهخواری اشاره دارد که نشان‌دهنده اهمیت توجه به منابع غذایی ویتامین‌ها است.
بیوانرژتیک
1. مهارکننده های زنجیره انتقال الکترون
7 سوال از 12 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص داشته است. این مبحث به بررسی موادی می‌پردازد که عملکرد کمپلکس‌های مختلف زنجیره تنفسی را مختل می‌کنند.
2. جداکننده های فسفریلاسیون اکسیداتیو (Uncouplers)
3 سوال از 12 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی از این مبحث طرح شده است. این ترکیبات با افزایش نفوذپذیری غشاء میتوکندری به پروتون، تولید ATP را از انتقال الکترون جدا می‌کنند.
3. بازده انرژی و متابولیسم ترکیبات مختلف
2 سوال از 12 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث پرداخته است. این بخش به مقایسه میزان تولید ATP از کاتابولیسم مولکول‌های زیستی مختلف و مهار مسیرهای آنابولیک می‌پردازد.
ساختار و عملکردهای پروتئین
1. هموگلوبین و میوگلوبین
5 سوال از 14 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش به بررسی ساختار هموگلوبین، عوامل موثر بر اتصال اکسیژن و شرایط مرتبط با آن مانند حضور در ارتفاعات می‌پردازد.
2. بیماری‌های مرتبط با پروتئین
4 سوال از 14 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این مبحث شامل بیماری‌های ناشی از تاخوردگی نادرست پروتئین مانند آلزایمر و نقص‌های ژنتیکی پروتئین‌ها مانند سندرم اهلرز-دانلوس می‌باشد.
3. ساختار و پایداری پروتئین‌ها
2 سوال از 14 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این بخش بر روی سطوح مختلف ساختاری پروتئین‌ها و پیوندهای دخیل در پایداری آنها و همچنین فرآیند تخریب پروتئین‌های معیوب تمرکز دارد.
4. پروتئین‌های پلاسما و الکتروفورز
2 سوال از 14 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. در این قسمت، الگوهای الکتروفورز پروتئین‌های پلاسما در شرایط بالینی مختلف مانند سیروز کبدی و هایپوگاماگلوبولینمی تحلیل می‌شود.
5. عملکرد آنزیمی و متابولیکی پروتئین‌ها
1 سوال از 14 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث اختصاص یافته است. این مبحث به بررسی نقش پروتئین‌ها در فرآیندهای سلولی، مانند تولید ATP در میتوکندری و عملکرد پروتئین‌های خاص مثل UCP1 می‌پردازد.
کاتابولیسم و بیوسنتز هم
1. بیوسنتز هم (Heme Synthesis)
6 سوال از 15 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به مراحل، پیش‌سازها و آنزیم‌های کلیدی در مسیر ساخت مولکول هم پرداخته‌اند.
2. کاتابولیسم هم و متابولیسم بیلی‌روبین
4 سوال از 15 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به فرآیند تجزیه هم، تولید بیلی‌روبین و متابولیت‌های آن و همچنین آنزیم‌های درگیر در این مسیرها اختصاص داشته است.
3. هایپربیلی‌روبینمی و یرقان (زردی)
5 سوال از 15 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی بر انواع یرقان، علل افزایش بیلی‌روبین کونژوگه و غیرکونژوگه و سندرم‌های مرتبط با آن تمرکز داشته‌اند.
سیکل اوره
1. نقص آنزیم‌های چرخه اوره و هیپرآمونمی
5 سوال از 8 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی، به طور مستقیم به بررسی نقص‌های آنزیمی در سیکل اوره و پیامد اصلی آن، یعنی هیپرآمونمی (افزایش آمونیاک خون) پرداخته‌اند. این مبحث، شایع ترین موضوع در سوالات بیوشیمی این فصل است.
2. علائم بالینی و آزمایشگاهی اختلالات سیکل اوره
2 سوال از 8 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی، به تشخیص بیماری از روی علائم بالینی (مانند تشنج و استفراغ) و یافته‌های آزمایشگاهی (مانند سطح سیترولین و اوره) در اختلالات چرخه اوره اختصاص یافته است.
3. ارتباط متابولیسم پورین‌ها با سیکل اوره
1 سوال از 8 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی، به ارتباط بین متابولیسم ترکیبات نیتروژن‌دار دیگر مانند پورین‌ها و درمان بیماری‌های مرتبط با آن (نقرس) پرداخته است که نشانگر اهمیت ارتباط این مسیرهای متابولیک در بیوشیمی است.
غشا و ارتباطات سلولی
1. ناقلین گلوکز (GLUT)
۷ سوال از ۱۰ سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به مبحث ناقلین گلوکز و عملکرد آنها در بافت‌های مختلف اختصاص داشته است. شناخت انواع GLUT و وابستگی آنها به انسولین از نکات کلیدی این بخش است.
2. ساختار و ویژگی‌های غشای سلولی
۲ سوال از ۱۰ سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به بررسی ساختار لیپیدی غشا و عوامل موثر بر سیالیت آن پرداخته‌اند. توزیع نامتقارن لیپیدها و نقش کلسترول از مفاهیم اصلی این بخش به شمار می‌رود.
3. کانال‌های یونی و بیماری‌های مرتبط
۱ سوال از ۱۰ سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به صورت مستقیم به بیماری فیبروز سیستیک و نقص در کانال یونی کلر (CFTR) اشاره کرده است. این مبحث اهمیت بالینی کانال‌های یونی را نشان می‌دهد.
آب و pH
1. معادله هندرسون-هاسلباخ و محاسبات pH
3 سوال از 8 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی، به محاسبات pH و درک معادله هندرسون-هاسلباخ اختصاص یافته است. این مبحث، از پایه‌های بیوشیمی است.
2. اختلالات اسید و باز
4 سوال از 8 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی، به شناسایی و علل اسیدوز و آلکالوز پرداخته است. این موضوع اهمیت بالینی زیادی دارد.
3. سیستم‌های بافری بدن
1 سوال از 8 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی، مستقیماً به انواع سیستم‌های بافری فعال در بدن انسان پرداخته است.
مواد معدنی
1. نقش مس به عنوان کوفاکتور و بیماری‌های مرتبط
2 سوال از 4 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی مطرح شده است. شناخت آنزیم‌های وابسته به مس و بیماری‌های ناشی از کمبود آن، از جمله سندرم منکس، مبحث مهمی است.
2. علائم و عوارض کمبود روی (Zinc)
1 سوال از 4 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی را به خود اختصاص داده است. کمبود روی بر عملکردهای حیاتی بدن مانند ترمیم زخم، حس چشایی و سیستم ایمنی تأثیرگذار است.
3. نقش سلنیوم در ساختار آنزیم‌ها
1 سوال از 4 سوال در دوره های اخیر کشوری آزمون علوم پایه پزشکی به این مبحث پرداخته است. سلنیوم به عنوان یک عنصر کمیاب، در جایگاه فعال آنزیم‌های مهمی مانند گلوتاتیون پراکسیداز نقش کلیدی ایفا می‌کند.