پاسخ تشریحی:

روش حساسیت‌زدایی (Desensitization)، که به عنوان ایمنی‌درمانی آلرژن (Allergen Immunotherapy) نیز شناخته می‌شه، به طور عمده برای درمان اختلالات مرتبط با ازدیاد حساسیت نوع I (Type I hypersensitivity) استفاده می‌شه.

بررسی ازدیاد حساسیت‌ها:

ازدیاد حساسیت تیپ I (Type I hypersensitivity):

• این نوع حساسیت به عنوان آلرژی‌های فوری یا آنافیلاکسی شناخته می‌‌‌شه و شامل بیماری‌هایی مانند تب یونجه، آسم آلرژیک، و حساسیت‌های غذایی می‌شه.
• این واکنش‌ها توسط آنتی‌بادی‌های IgE ایجاد میشه که به ماست‌سل‌ها و بازوفیل‌ها متصل شده و با مواجهه با آلرژن باعث آزادسازی هیستامین و سایر مواد شیمیایی التهابی می‌شه.
• حساسیت‌زدایی به تدریج بدن رو به دوزهای کوچکی از آلرژن‌ها عادت می‌ده تا واکنش‌های ایمنی کاهش پیدا کنه (تایید گزینه 1).

ازدیاد حساسیت تیپ II (Type II hypersensitivity):

• این نوع حساسیت به عنوان سیتوتوکسیک یا وابسته به آنتی‌بادی شناخته می‌شه و شامل بیماری‌هایی مانند کم‌خونی همولیتیک خودایمن و سندرم گودپاسچر است.
• این واکنش‌ها توسط آنتی‌بادی‌های IgG و IgM علیه آنتی‌ژن‌های سطح سلول‌ها یا ماتریکس خارج سلولی ایجاد می‌شه.
• حساسیت زدایی برای این نوع حساسیت انجام نمی‌شه (رد گزینه 2).

ازدیاد حساسیت تیپ III (Type III hypersensitivity):

• این نوع حساسیت به عنوان بیماری‌های کمپلکس ایمنی شناخته می‌شه و شامل بیماری‌هایی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک، پلی آرتریت ندوزا، واکنش آرتوس و بیماری سرم است.
• این واکنش‌ها توسط کمپلکس‌های ایمنی (آنتی‌بادی‌ها متصل به آنتی‌ژن‌ها) که در بافت‌ها رسوب می‌کنن و باعث التهاب می‌شن، ایجاد می‌شه.
• حساسیت زدایی برای این نوع حساسیت انجام نمی‌شه (رد گزینه 3).

ازدیاد حساسیت تیپ IV (Type IV hypersensitivity):

• این نوع حساسیت به عنوان حساسیت تاخیری یا وابسته به سلول شناخته می‌شه و شامل بیماری‌هایی مانند درماتیت تماسی، تست توبرکولین (PPD)، MS، پسوریاز، بیماری کرون، دیابت تیپ 1 و آرتریت روماتوئید است.
• این واکنش‌ها توسط سلول‌های T (به ویژه سلول‌های T کمک‌کننده و سیتوتوکسیک) ایجاد که به آنتی‌ژن‌های خاصی پاسخ می‌دن.
• حساسیت زدایی برای این نوع حساسیت انجام نمی‌شه (رد گزینه 4).

پاسخ تشریحی:

میاستنی گراویس جز بیماری‌های ازدیاد حساسیت تیپ 2 میباشد؛ در این بیماری انتی بادی اختصاصی برعلیه گیرنده های استیل کولین ترشح می‌شود و سبب مهار عضله می‌شود.

• لوپوس ارتروماتوز سیستمیک جز بیماری های ازدیاد حساسیت تیپ 3 می‌باشد (رد گزینه 2).
• مالتپیل اسکلروزیس(MS) و آرتریت روماتوئید جز بیماری های ازدیاد حساسیت تیپ 4 می‌باشند (رد گزینه 1 و 3).

پاسخ تشریحی:

واکنش ازدیاد حساسیت نوع IV (Hypersensitivity Type IV) که به آن "حساسیت تأخیری" هم گفته می‌شه، توسط سلول‌های T واسطه می‌شه. در عفونت‌هایی مثل مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، سیستم ایمنی سلولی فعال می‌شه و یک واکنش گرانولوماتوز (تشکیل گرانولوم) رخ می‌ده که به‌طور خاص توسط سلول‌های T کمک‌کننده (TH1) و ماکروفاژها واسطه‌گری می‌شه. این نوع واکنش معمولاً چند روز طول می‌کشه تا به اوج برسه، به همین دلیل به آن "حساسیت تأخیری" گفته می‌شه.

• نوع I: این نوع واکنش با واسطه IgE است و با واکنش‌های آلرژیک سریع مثل آنافیلاکسی یا آسم ارتباط داره، نه با عفونت‌های مایکوباکتریایی.

• نوع II: این نوع واکنش شامل آنتی‌بادی‌های IgG یا IgM است که مستقیماً به سلول‌های بدن حمله می‌کنن و در شرایطی مثل بیماری‌های خودایمنی یا واکنش‌های انتقال خون نقش دارن.

• نوع III: این نوع واکنش ناشی از تشکیل کمپلکس‌های آنتی‌ژن-آنتی‌بادی است که در بافت‌ها رسوب می‌کنن و باعث التهاب می‌شن. نمونه آن بیماری‌های مانند لوپوس هست.

پاسخ تشریحی:

تماس با آلرژن (آنتی ژن) محرک شروع پاسخ Th2(تولید کننده IL4)  وتولید IgE هست. 

پاسخ تشریحی:

IgE کلاس آنتی بادیه که در واکنش های ازدیاد حساسیت فوری، مثل آنافیلاکسی نقش داره.

وقتی که فردی در معرض یه آلرژن (در این مورد، نیش زنبور) قرار میگیره، سیستم ایمنی آنتی‌بادی IgE مخصوص اون آلرژن رو تولید میکنه.

• این آنتی بادی‌های IgE به سطح ماست سل ها و بازوفیل ها که به ترتیب در بافت های مختلف و جریان خون دیده میشن، متصل میشن.

بعد از مواجهه بعدی با همون آلرژن، آلرژن به آنتی بادی های IgE روی ماست سل ها و بازوفیل ها متصل میشه و باعث آزاد شدن سریع واسطه های شیمیایی مثل هیستامین، لکوترین ها و پروستاگلاندین ها میشه.

انتشار ناگهانی این واسطه های قوی منجر به علائم مشخصه شوک آنافیلاکتیک مثل:

• تورم 
• مشکل در تنفس
• افت فشار خون میشه.

پاسخ تشریحی:

هیستامین واسطه اصلیه که توسط ماست‌سل‌ها در طی واکنش های ازدیاد حساسیت فوری آزاد میشه.

IgE تولید شده توسط Th2، ماست‌سل‌ها رو فعال میکنه تا به سرعت هیستامین از پیش ساخته شده رو همراه با واسطه های التهابی دیگه آزاد کنن.

• هیستامین روی گیرنده های هیستامین (گیرنده H1 و H2) عمل میکنه و باعث انقباض عضلات صاف، اتساع عروق، افزایش نفوذپذیری عروق، ترشح مخاطی و ایجاد علائم مربوط به واکنش ازدیاد حساسیت فوری میشه.

پاسخ تشریحی:

برای بررسی دقیق‌تر، باید نقش هر کدوم از سلول‌های مورد نظر در واکنش‌های ازدیاد حساسیت نوع یک رو به طور کامل بررسی کنیم:

1. لنفوسیت‌های B

لنفوسیت‌های B نقش کلیدی در پاسخ ایمنی دارند. این سلول‌ها مسئول تولید و ترشح آنتی‌بادی‌ها هستند. در واکنش‌های ازدیاد حساسیت نوع یک، لنفوسیت‌های B فعال شده و به پلاسماسل‌ها تمایز پیدا می‌کنند که آنتی‌بادی‌های IgE تولید می‌کنند. اما خود لنفوسیت‌های B به طور مستقیم بافت‌ها را تخریب نمی‌کنند (رد گزینه 1).

2. لنفوسیت‌های Th2

لنفوسیت‌های Th2 (کمکی نوع ۲) نیز در واکنش‌های ازدیاد حساسیت نوع یک نقش حیاتی دارند. آنها سایتوکین‌های مختلفی مانند IL-4، IL-5 و IL-13 رو ترشح می‌کنند که باعث تحریک لنفوسیت‌های B برای تولید آنتی‌بادی‌های IgE میشن. با این حال، لنفوسیت‌های Th2 نیز به طور مستقیم در تخریب بافت‌ها نقش ندارند (رد گزینه 2).

3. پلاسماسل‌های ترشح‌کننده IgE

پلاسماسل‌ها، شکل تمایزیافته لنفوسیت‌های B هستند که آنتی‌بادی‌های مختلف از جمله IgE رو تولید می‌کنند. در واکنش‌های ازدیاد حساسیت نوع یک، پلاسماسل‌ها آنتی‌بادی‌های IgE تولید می‌کنند که به گیرنده‌های FcεRI بر روی ماست‌سل‌ها متصل میشه. پلاسماسل‌ها خود به طور مستقیم بافت‌ها را تخریب نمی‌کنند (رد گزینه 3).

4. ماست‌سل‌های بافتی FcεR+

ماست‌سل‌های بافتی که گیرنده‌های FcεRI را بیان می‌کنند (FcεR+)، نقشی بسیار مهم و مستقیم در تخریب بافتی در واکنش‌های ازدیاد حساسیت نوع یک دارند. آنتی‌بادی‌های IgE که توسط پلاسماسل‌ها تولید شدن، به این گیرنده‌ها متصل میشن. در مواجهه بعدی با آلرژن، این ماست‌سل‌ها فعال شده و مواد مختلفی مانند هیستامین، پروستاگلاندین‌ها و لکوترین‌ها رو آزاد می‌کنند که منجر به علائم آلرژی و تخریب بافتی میشن (تایید گزینه 4).

پاسخ تشریحی:

ژن‌هاي كلاس III كه در مجموعه MHC واقعند، پروتئين‌هاي سيـستم كمپلمـان را كـد مـي‌كنن که این پروتئين‌هاي كمپلمان در پلاسما و مايعات بدن قرار مي‌گيرن زيرا از اجزاء مهم ايمني طبيعـي و نيـز ايمنـي هومـورال هستن. سـاير ژن‌هـاي كـلاس III توليـد‌كننـده پروتئين‌هاي ديگري مثل سايتوكاين هستن. در واکنش تخریب نسجی نوع III یا آرتوس، ایمن کمپلکس‌ها(مجموعۀ آنتی‌ژن و آنتی‌بادی)، عامل تخریب نسجی محسوب میشه. 

پاسخ تشریحی:

گریوز نوعی بیماری خودایمنیه که بر روی تیروئید اثر می‌ذاره. گریوز به صورت هیپرپلازی سلول‌های تیروئیدی تظاهر پیدا می‌کنه و در اثر تقلید آنتی بادی IgG بر روی گیرندۀ هورمون محرک تیروئید (TSH) و فرایند آپپتوزیس در تیروسیت‌ها ایجاد میشه. پرکاری تیروئید در بیماری گریوز ناشی از اتصال آنتی‌بادی IgG به گیرنده‌های TSH هست که سلول‌های تیروئیدی بیش‌از حد معمول تحریک می‌کنه و هورمون‌های تیروئیدی خیلی ترشح می‌شه و بدن برای مقابله با اون و بر اساس فیدبک منفی، TSH(هورمون محرک تیروئیدی) سرکوب می‌کنه و سطحش در خون کاهش پیدا می‌کنه (تایید گزینۀ 1).

• سایر گزینه‌ها در اثر نقص در سیستم ایمنی سلولی (مخصوصا لنفوسیت‌های T) ایجاد میشه (رد سایر گزینه‌ها).

پاسخ تشریحی:

مثال‌های انواع ازدیاد حساسیت تو هر علوم‌پایه‌ای مهم بوده. جدولو بخون:

طبق جدول، لوپوس از نوع ازدیاد با رسوب کمپلکس ایمنی یعنی نوع 3عه پس گزینۀ 2 درسته.

اگه سوال گفته بود، کدام به واسطۀ ایمنی سلولی ایجاد میشه، جواب چی میشد؟ دیابت و MS    

پاسخ تشریحی:

اگزمای تماسی در اثر پوشیدن دستکش لاتکس و یا حتی خارش و التهاب پس از پوشیدن بدلیجات از انواع ازدیاد حساسیت تایپ ۴ محسوب می‌شه (تایید گزینه ۴).

پاسخ تشریحی:

تست پوستی توبرکولین (ppd) باعث ایجاد یک واکنش حساسیت نوع IV تو افرادی می شه که قبلاً در معرض سل قرار گرفتن و امکان تشخیص عفونت نهفته سل رو از طریق پاسخ التهابی تاخیری مشخصه در محل تزریق PPD فراهم می کنه (تایید گزینه ۴).

پاسخ تشریحی:

از بیماری‌‌های ازدیاد حساسیت نوع دو موارد زیر رو بلد باش:

• عفونت استرپتوکوکی دریچه قلب: آنتی ژن‌های سطحی استرپتوکوک‌ها مشابه آنتی ژن دریچه میترال قلبه و آنتی بادی تولید شده علیه استرپتوکوک، ممکنه که بر روی دریچه میترال قلب اثر منفی داشته باشه.   
•  بیماری گریوز
• پمفیگوس ولگاریس 
• میاستنی گراویس 
• سندروم گودپاسچر 
• دیابت نوع 2 
   

پاسخ تشریحی:

لوپوس اریتروماتوز سیستمیک (SLE) یکی از بیماری‌های خودایمنی هست که مکانیسم اصلی اون ناشی از تشکیل کمپلکس‌های ایمنی هست. در این بیماری، آنتی‌بادی‌ها به آنتی‌ژن‌های بدن خود فرد متصل می‌شن و کمپلکس‌های ایمنی رو تشکیل می‌دن. این کمپلکس‌ها در بافت‌ها تجمع کرده و باعث التهاب و آسیب به بافت‌ها و ارگان‌ها می‌شن.این وضعیت می‌تونه باعث آسیب به کلیه‌ها، پوست، و مفاصل شه.

• ام اس (مولتیپل اسکلروزیس): به مکانیسم حساسیت تیپ چهار مربوط می‌شه، که در اون لنفوسیت‌های T به غلاف میلین اعصاب حمله می‌کنن.
• میاستنیا گراویس: ناشی از حمله به گیرنده‌های استیل‌کولین و ازدیاد حساسیت تیپ دو محسوب می‌شه.
• پسوریازیس: به مکانیسم‌های التهابی وابسته به لنفوسیت‌های T و پاسخ‌های ایمنی تأخیری مربوط می‌شه.

پاسخ تشریحی:

مکانیسم آسیب بافتی باواسطه آنتی بادی و بیماری آنتی بادی های اختصاصی بر علیه آنتی ژن های سلولی مرتبط با ازدیاد حساسیت نوع دو هست و بیماری گریوز ازدیاد حساسیت نوع دو هست.

• بیماری گریوز یک بیماری خود ایمنی هست که با تولید آنتی بادی علیه پذیرنده TSH و تقلید کارکرد آن موجب افزایش فعالیت سلول های اپی تلیال تیروئید و در نتیجه افزایش ترشح هورمون های تیروئیدی و در نتیجه هیپرتیروئیدیسم میشه.
• آرتریت روماتوئید و دیابت نوع یک ازدیاد حساسیت نوع چهار هستن.
• اگزما یا درماتیت آتوپیک ازدیاد حساسیت نوع یک هست و با درماتیت تماسی که نوع چهار ازدیاد حساسیت هست، تفاوت داره.

پاسخ تشریحی:

در نوع چهار ازدیاد حساسیت یا با واسطه سول T، سلول های Th1 منبع اینترفرون گاما، سایتوکاین اصلی فعال کننده ماکروفاژ بوده و سلول های Th17 مسئول فراخوانی لکوسیت ها از جمله نوتروفیل ها هستن. 

• آسیب بافتی واقعی در این بیماری ها عمدتا توسط ماکروفاژها و نوتروفیل ها ایجاد می‌شه.

پاسخ تشریحی:

بیماری میوکاردیت خودایمن، نوعی بیماری ازدیاد حساسیت نوع 4 هست که در آن زنجیره سنگین میوزین آنتی‌ژن خودی هدف هست. در این بیماری سلول‌های Th1 و Th17 بر علیه آنتی‌ژن های خودی فعال شده و با القای التهاب موجب بروز بیماری می‌شن.

• در آرتریت روماتوئید آنتی‌ژن هایی مانند کلاژن یا پروتئین سیترولینه شده و در مولتیپل اسکلروزیس پروتئین های غشای میلین و در نوع یک دیابت آنتی‌ژن های موجود در سلول های بتای پانکراس هدف سلول های Th1 یا Th17 قرار می‌گیرن.

پاسخ تشریحی:

دیابت مقاوم به انسولین به شرایطی گفته می‌شه که انسولین قادر به کارکرد نبوده و به همین ترتیب گلوکز در خون بالا می‌ره. این حالت رو مقاومت به انسولین می‌گن. دلایل مختلفی جهت بروز دیابت مقاوم به انسولین مطرح شده. گرچه این بیماری عموما یک بیماری متابولیسمی و وابسته به اضافه وزن در نظر گرفته می‌شه، می‌تونه دلایل دیگری مثل جهش در پذیرنده انسولین و تولید آنتی بادی مسدود کننده پذرنده انسولین داشته باشه. پس در زیرگروهی از بیماران مبتلا به دیابت مقاوم به انسولین، نوع دو ازدیاد حساسیت دلیل بروز بیماریه.

• آسم بیماری ازدیاد حساسیت نوع 1 هست.
• لوپوس اریتماتوز سیستمیک بواسطه ایمن کمپلکس ها ایجاد میشه و بیماری ازدیاد حساسیت نوع 3 هست.
• عفونت استرپتوکوکی دریچه قلب بیماری ازدیاد حساسیت نوع 2 هست.

پاسخ تشریحی:

درمان بیماری های با واسطه آنتی بادی عمدتا با هدف مهار التهاب و پیامدهای مضر آن با استفاده از داروهایی نظیر کورتیکواستروئیدها هست. در موارد شدید جهت کاهش سطوح آنتی بادی های در گردش از پلاسما فرزیس استفاده میشه.

پاسخ تشریحی:

درازدیاد حساسیت نوع چهار، آسیب بافتی بواسطه التهاب القایی توسط سایتوکاین‌هایی که عمدتا از سلول های TCD4 تولید می‌شن و یا از طریق کشتن سلول‌های میزبان توسط لنفوسیت‌های T کشنده سلول CD8 بوجود میاد.

• مکانیسم آسیب بافتی با واسطه آنتی‌بادی و بیماری آنتی‌بادی های اختصاصی آنتی ژن‌های سلولی و بافتی ممکنه در بافت ها رسوب کنن و با القا التهاب موضعی موجب آسیب شن. اونها ممکنه موجب بیماری‌زایی و تخریب سلول‌ها بشن یا در عملکرد طبیعی سلولی اختلال ایجاد کنن. 

پاسخ تشریحی:

بیماری های نوع 3 ازدیاد حساسیت بیماری‌هایی هستن که بواسطه تولید کمپلکس ایمنی محلول در بدن فرد تولید می‌شن. در بروز بیماری های مرتبط با نوع سه ازدیاد حساسیت دو کلاس IgG و IgM هستن که بر علیه آنتی ژن های محلول ایجاد می‌شن.

• لوپوس اریتماتوز سیستمیک، بیماری سرم و واکنش آرتوس مثال های ازدیاد حساسیت نوع سه هستن.
• سندرم گودپاسچر و آنمی همولیتیک اتوایمیون از بیماری های ازدیاد حساسیت نوع دو هستن و مالتیپل اسکلروزیس از بیماری های ازدیاد حساسیت نوع چهاره.

پاسخ تشریحی:

در ازدیاد حساسیت فوری، سایتوکاین ضد التهابی IL-12 آلرژی را در بدن کنترل می‌کنه. سایتوکاین‌های دخیل در فرآیند ازدیاد حساسیت فوری:

• IL-13
• IL-5
• IL-4

بررسی سایر گزینه‌ها:

در بسیاری از بیماران، تجویز مکرر دوزهای کم آلرژن که حساسیت زدایی نامیده می‌شه، در درمان این حساسیت مفید هست. این درمان ممکنه از طریق تغییر پاسخ سلول T به نوعی غیر از Th2 یا تغییر پاسخ آنتی‌بادی به نوعی غیر از IgE ، از طریق القا تولرانس در سلول های T اختصاصی آلرژن یا از طریق تحریک سلول های T تنظیمی عمل کنه( تایید گزینه 1).

مهم ترین واسطه‌های تولید شده توسط ماست‌سل‌ها، آمین‌های موثر بر عروق و پروتئازهای ذخیره شده و آزاد شده از گرانول‌ها و محصولات تازه تولید و ترشح شده حاصل از متابولیسم اسید آراشیدونیک و سایتوکاین‌ها هستن. آمین اصلی هیستامین هست( تایید گزینه 2).

شدیدترین نوع ازدیاد حساسیت فوری، آنافیلاکسی هست، واکنش سیستمیکی که با ادم در بافت های مختلف از جمله حنجره مشخص شده و با افت فشار خون و انسداد برونش همراه هست( تایید گزینه 4).

پاسخ تشریحی:

فراخوانی لکوسیت ها توسط سیستم کمپلمان در ازدیاد حساسیت نوع 2 رخ می‌ده. در ازدیاد حساسیت فوری سایتوکاین‌های تولید شده توسط ماست‌سل‌ها، فراخوانی لکوسیت‌ها رو تحریک می‌کنن.

بررسی سایر گزینه‌ها:

• توالی وقایع در ایجاد واکنش های ازدیاد حساسیت فوری با فعال شدن سلول‌های Th2 و سلول‌های T کمکی فولیکولی ترشح کننده IL-4 که تولید آنتی بادی های IgE در پاسخ به آنتی ژن رو تحریک می‌کنن، آغاز شده، اتصال IgE به گیرنده‌های Fc ماست‌سل ها اتفاق افتاده و سپس بدنبال مواجهه بعدی با آنتی‌ژن، اتصال متقاطع IgE توسط آنتی‌ژن و فعالسازی ماست‌سل ها و آزاد شدن واسطه‌ها از ماست‌سل روی می‌ده( تایید گزینه 1).
• هیستامین تولید شده توسط ماست سل‌ها، موجب افزایش نفوذپذیری و اتساع عروق و در نتیجه منجر به نشت مایعات و پروتئین‌های پلاسما به بافت‌ها و تحریک انقباض گذرای برونش و عضلات صاف می‌شه( تایید گزینه 2).
• واکنش فاز تاخیری با ارتشاح التهابی غنی از ائوزینوفیل‌ها، نوتروفیل‌ها و سلول‌های T مشخص می‌شه( تایید گزینه 4).