پاسخ تشریحی:

عامل اصلی کالاازار یا لیشمانیوز احشائی انگل تک یاخته‌ای از جنس لیشمانیا هست. این بیماری از سگ سانان به انسان منتقل میشه. انسان میزبان اتفاقی این انگل هست.

علائم بالینی:

• تب‌های نامنطم و طولانی
• کاهش وزن
• اسپلنومگالی
• پان سیتوپنی
• آنمی

درمان:

• کنترل ناقلین
• سمپاشی مناطقی که سابقه کالاازار دارن.

پاسخ تشریحی:

 مشخصه‌های لیشمانیازیس احشایی

• تب های نامنظم طولانی و خفیف
• کاهش وزن
• بزرگی طحال و کبد (خصوصا بزرگی طحال)
• پان سیتوپنی (کم خونی – لکوپنی و ترومبوسیتوپنی) 

پاسخ تشریحی:

لیشمانیازیس احشایی یا کالاآزار یه بیماری انگلی مزمنه که بعد از مالاریا دومین علت مرگ براثر بیماری های انگلیه.

• عامل این بیماری درمدیترانه، لیشمانیا اینفانتوم ومخزنش سگ، روباه، شغال و جوندگانه.

پاسخ تشریحی:

کالاآزار مدیترانه‌ای که شایع‌ترین فرم کالاآزار در ایرانه، توسط لیشمانیا اینفانتوم ایجاد میشه و از علائم مهم لیشمانیا اینفانتوم, هپاتواسپلنومگالیه.

پاسخ تشریحی:

آزمایش ایمونوکروماتوگرافی سریع rK39 در حال حاضر در تشخیص لیشمانیوز با استفاده از سرم استفاده می‌شود.

سایر روش‌ها:

• کشت 
• تست پوستی 
• تلقیح به حیوانات حساس آزمایشگاهی 
• سرولوژی

پاسخ تشریحی:

• در تشخیص لیشمانیوز احشائی (کالازار) پونکسیون مغز استخوان کاربرد بیشتری دارد.

روش‌های سرولوژی در تشخیص آزمایشگاهی لیشمانیوز احشائی نسبت به سایر لیشمانیاها کاربرد بیشتری دارد.

پاسخ تشریحی:

روش های تهاجمی بیوپسی طحال، کبد و یا آسپیراسیون مغز استخوان روش استاندارد طلایی برای تشخیص لیشمانیوز هستن.

اما آزمایش آگلوتیناسیون مستقیم (DAT) روش آسونتر و مناسبیه که به طور معمول انجام میشه. (تأیید گزینه سه)

پاسخ تشریحی:

بررسی گزینه ها:

Leishmania major :

• عامل لیشمانیوز جلدی مرطوب
• ناقل: فلبوتوموس پاپاتاسی
• مخزن بیماری در انسان یک جونده صحرایی خاص به نام رومبومیس اوپیموس (R. opimus) هستش(رد گزینه 1).

Leishmania infantum :

• عامل لیشمانیوز احشایی تیپ مدیترانه ای
• ناقل: فلبوتوموس ماژور
• مخزن: سگ،روباه و شغال (تایید گزینه 2)

Leishmania tropica :

• عامل لیشمانیوز جلدی خشک
• ناقل: فلبوتوموس سرجنتی
• مخزن: انسان(اصلی) و سگ ها(مخرن ثانویه) و(رد گزینه 3)

Leishmania donovani :

• عامل لیشمانیوز احشایی تیپ هندی
• ناقل: فلبوتوموس آرژنتی پس
• مخزن: فقط انسان(رد گزینه 4)

پاسخ تشریحی:

علائم لیشمانیوز احشایی:

• اسپلنومگالی: از مهم‌ترین فاکتورهای لیشمانیا اینفانتوم
• هپاتومگالی
• تب دو کوهانه: تب دارای دو پیک در شبانه روز
• پان‌سیتوپنی
• کاهش وزن
• لنفادنوپاتی
• لیشمانیوز جلدی پس از کالاآزار (PKDL): ایجاد راش‌های پوستی معمولا روی صورت و تنه. چند ماه تا چند سال بعد از درمان لیشمانیوز احشایی بروز پیدا می‌کنه.

نکته: لیشمانیا اینفانتوم عامل لیشمانیوز احشایی نوع میترانه‌ای و عامل اصلی کالاآزار (لیشمانیوز احشایی) در ایرانه.

پاسخ تشریحی:

تست های تشخیصی مبتنی بر ایمنی یا سرولوژیک در تشخیص لیشمانیوز احشایی:

• تست IFA (indirect  fluorescence antibody): قدیمیه و برای تشخیص لیشمانیوز استفاده میشه. نسبتا ساده هستش اما نیاز به میکروسکوپ فلوروسنت داره.
• تست ELIZA: حساس تر ازIFA هستش ولی ازش گرون تره.
• تست DAT:ساده هستش وسیله خاصی نمی خواد و نتیجه با تست قابل مشاهده هستش. برای لشمانیوز احشایی خیلی مناسبه. حتی توی مناطق دور افتاده و بدون امکانات قابل استفاده هستش.حساسیت و ویژگی بسیار بالایی داره. این تست رو روی حیوانات هم به راحتی می توان انجام دادتش(در حیوانات مشکوک مثل سگ ها یا جوندگان یا گوشتخواران مشکوک).
• Rapid test  یا Dipstick RK39 

تست PCR بدلیل دیده نشدن لیشمانیا اینفنتوم عامل لیشمانیوز احشایی تیپ مدیترانه ای درخون، اختصاصیت کمی برای تشخیص این نوع لیشمانیوز داره.

پاسخ تشریحی:

لیشمانیوز احشایی (کالاآزار) بر اساس منطقه جغرافیایی به چهار دسته تقسیم میشه که عامل اون‌ها متفاوته:

1. نوع هندی: لیشمانیا دونووانی 
2. نوع آفریقایی: لیشمانیا دونووانی 
3. نوع آمریکایی: لیشمانیا شاگاسی
4. نوع مدیترانه‌ای: لیشمانیا اینفانتوم: عامل اصلی کالاآزار در ایران (تأیید گزینه یک)

پاسخ تشریحی:

ویسرال لیشمانیازیس یا کالاآزار به 4 گروه زیر تقسیم میشه:

• Mediterranean VL
• African VL
• American VL
• Indian VL یا نوع هندی که عامل بیماری لیشمانیا دونوبانی هستش. مخزن فقط انسانه وهیچ حیوانی مبتلا نمی شه واز انسان هم به انسان منتقل می‌شه. از طریق گزش پشه خاکی های ماده نیز منتقل می‌شه. پراکندگی اون توی کشورهای هندوستان، نپال و بنگلادش هستش. اسم کالاآزاراز از یه  کلمۀ هندیه("کالا" یعنی سیاه و "آزار" یعنی بیماری) چون پوست اینا هایپرپیگمانته میشه(مقداري برنزه و تیره) پس بهش کالاآزار می‌گن. مرگومیر بالایی داره. این نوع لیشمانیوز جلدی آنتروپونوتیک هستش و مخزن اصلی اون انسانه.

تیپ هندی همچنین می تونه لیشمانیوز پوستی متعاقب کالاآزار ایجاد کنه: PKDL یا Post kala-azar dermal leishmaniasis

پاسخ تشریحی:

ویسرال لیشمانیازیس (Visceral leishmaniasis) یا Kala-azar :

خود 4 زیر گروه داره که تیپ مدیترانه ای اون در ایران شایع هستش. عاملش Leishmania infantum عه و ابتلا رو به طور چشمگیر توی کودکان داریم.پراکندگی این بیماری توی همۀ مناطق ایرانه ولی پراکندگی اون در شمال غرب و جنوب ایران بیشتره. ازاستان های شدیداً آلوده ما می توان اردبیل (شهرهاي مشکین شهر و مغان) و فارس را نام برد.
سگ ها و سگسانان مخزن اصلی بیماری هستش . حدود سه چهارم سگ ها علائمی ندارن و می تونن انتقال دهنده بیماری باشن.

این شکل بیماري سیستم رتیکولواندوتلیال یا قسمت های داخلی بدن را آلوده می کنه. در مواردی ممکنه همراه با علائم باشه که اکتیو و فعال هستش. علائم اون:

• تب شدید نامنظم
• بزرگ شدن طحال و کبد(هپاتواسپلنومگالی)
• آنمی یا کم خونی
• لوکوپنی یا کاهش لوکوسیت های خون
• ترومبوسایتوپنی یا کاهش پلاکت های خون( میتونه باغث پتشی یا خونریزی زیرجلدی بشه)
• پان سایتوپنی
• لاغري شدید 
• لنفادنوپاتی

مواردي هم داریم که علائم خفیف هستن و subclinical هستش یا حتی در مواردی که عفونت دارن ولی علائم ندارن که میایم از روش های سرولوژی پی می بریم که اینا هم آلوده ان.
 

پاسخ تشریحی:

مشخصات اسمیر خون محیطی فرد مبتلا به لیشمانیوز ویسرال یا احشایی:

• آنمی نورموسیتیک نورموکرومیک(تایید گزینه 1)
• هایپر گاماگلوبولینمی
• لکوپنی و کاهش کلی گلبول‌های سفید خون(تایید گزینه3)
• افزایش نسبی مونوسیت‌ها و لنفوسیت‌های خون محیطی(پس لنفوسیتوز داریم نه لنفوپنی - رد گزینه 4)
• کاهش پلاکت های خون یا ترومبوسیتوپنی(تایید گزینه2)

پاسخ تشریحی:

انگل لیشمانیا به دو شکل دیده میشه:

1. آماستیگوت:

• در ماکروفاژ زندگی می‌کنه
• تاژک نداره و نیازهای خودش رو از بدن میزبان تأمین می‌کنه
• تنها فرمی که در ضایعات بدن دیده میشه

         2. پروماستیگوت:

• تاژک داره و متحرکه
• در بدن ناقل دیده میشه

لیشمانیوز احشایی (کالاآزار) به چند روش تشخیص داده میشه:

1. آسپیراسیون مغز استخوان و غدد لنفاوی --> تهیه اسمیر و رنگ‌آمیزی --> مشاهده آماستیگوت
2. سرولوژی: شناسایی آنتی‌بادی‌ ضد rK39. شامل:

• DAT: معمول‌ترین روش تشخیص
• IFA
• ELISA
• dipstick test

         3. هماتولوژیک:

• آنمی نورموکرم نورموسیتیک
• لکوپنی با کاهش نوتروفیل‌ها، مونوسیتوز و لنفوسیتوز نسبی
• ترومبوسیتوپنی

         4. الکتروفورز

پاسخ تشریحی:

بررسی گزینه ها:

• Leishmania tropica عامل لیشمانیوز جلدی خشک یا شهریه که مخزن اصلی انسانه.انتقال بیماری عموماً از انسان به انسان (Anthroponotic) و از طریق گزش پشه خاکی هاي ماده هستش ولی بعضاً سگ ها هم  آلوده می‌شن(رد گزینه 1).
• Leishmania donovani که عامل لیشمانیوز احشایی تیپ هندی هستش.مخزن فقط انسانه وهیچ حیوانی مبتلا نمی‌شه(تایید گزینه 2) و از انسان هم به انسان منتقل می‌شه ولی از طریق گزش پشه خاکی های ماده هم امکان انتقال داریم.
• Leishmania major که عامل لیشمانیوز جلدی مرطوب یا روستاییه.اصلی ترین و مهم ترین مخزن بیماري در انسان یک جونده صحرایی خاص به نام رومبومیس اوپیموس (R. opimus) هستش(رد گزینه 3). از طریق گزش پشه خاکی هم آلودگی رو داریم.
• Leishmania infantum که عامل لیشمانیوز احشایی تیپ مدیترانه ای هستش.مخزن بیماری سگ و سگسانان (سگ، روباه، شغال و گرگ) هستش همه اینا آلوده می‌شن(رد گزینه 4)و توسط گزش پشه خاکی های ماده آلوده از این حیوانات به انسان منتقل می‌شه.